Istnieję po to, żeby czytać książki

To motto tegorocznych Targów Książki w Krakowie. Zaintrygowało mnie na tyle, że poszukałam źródła. I tu niespodzianka - żadne znane nazwisko!  O książce też cicho, a piękna.

Clare Morrall Zdumiewające błyski barw
To debiut mieszkającej w Birmingham nauczycielki muzyki, ale tak udany, że natychmiast znalazł się wśród finalistów nominowanych do Nagrody Bookera 2003. Rok później powieść ukazała się na naszym rynku dzięki Wydawnictwu Amber. I przeszła właściwie bez echa. A ja wczoraj po rozpakowaniu przesyłki nie wypuściłam jej z rąk do północy. Lektura już za mną, ale we mnie nadal zdumienie i tęczowe odblaski.
Katy - nazywana przez ojca i braci Kitty - ma trzydzieści dwa lata. Jest recenzentką książek dla dzieci. Poznajemy ją w sytuacji codziennej, gdy stoi pod szkołą w tłumie matek czekających na swoje pociechy. Różni się od nich tym, że jej Henry nigdy się nie pojawi. Patrzy jednak na żółtą masę i oczami wyobraźni widzi poranek w kuchni, promienie słońca zaplątane w firanki i dzieci jedzące czekoladowe ciasteczka. Bo macierzyństwo ma kolor żółty. Gdy jedna z kobiet staje się zbyt dociekliwa, kolor żółty staje się jak przejrzały ostry zapach więdnących żonkili. Ucieka, bo przeszkadza jej fakt, że przestaje być anonimowa. Jeździ nocnymi autobusami, miesza się z wychodzącym gdzieś i spieszącym się tłumem. Chce być taka jak inni i też chce robić wrażenie, że wie, dokąd idzie, że ma cel w życiu.  Jestem pozbawiona nadziei. Idę i idę, i idę. Wraca do domu, gdzie trzyma wspomnienia. I myśli o tym, żeby nie myśleć. Podoba mi się takie niemyślenie, uczucie, że nie jestem częścią samej siebie. Kim jest nasza bohaterka? Wychowywana przez ojca i rozpieszczana przez czterech starszych braci, próbuje od czasu do czasu dowiedzieć się czegoś więcej o matce. Jednak rekonstrukcja przeszłości nie powiedzie się, bo każdy zapamiętał inną osobę. Gdy zawiodą najbliżsi, szuka historii życia w pudełkach na strychu. Rozpaczliwie chce zobaczyć się na zdjęciach w objęciach matki. Nie ma jej zdjęć. Matka znikła nagle i całkowicie. Podobnie jak najstarsza siostra Dinah, która także zostaje wyrugowana z rodzinnej pamięci. Zostaje wewnętrzna pustka pozbawiona wspomnień. Życie wymyka się spod kontroli. Czy nie ma prawa do własnej historii?
Kitty ma towarzysza. James to syn idealnych rodziców. Para lekarzy, których jedynak ma skazę, ale poprawnie przyjmują rzeczywistość. James (autystyk?) jednak jako jedyny potrafi dać Kitty oparcie na miarę swoich możliwości. Tylko z nim może stworzyć dobrą ciszę w nierzeczywistej bieli. Reszta to świat fałszywych kolorów. Bo nie pomogą niewinne białe tabletki, które silnie działają, ale oferują tylko fałszywą nadzieję, więc trafiają do spłuczki.
Stopniowo wyłania się przed nami obraz życia Kitty, która emocje i wrażenia odbiera jako kolory. Nawet słowa wypowiadane przez kogoś układają się jej  jako wielokolorowe warstwy. Czy to synestezja? Nie pada to słowo, ale tak myślę. Ten motyw bardzo ubogaca fabułę, która  - niespiesznie - ale się rozwija.  Słowa - klucze w tej powieści to depresja, chaos, autodestrukcja, osamotnienie, tęsknota... Są też piękne momenty, jak dom dziadków.
Lubię starych ludzi. Lubię zmarszczki, drżące dłonie, pogmatwane wspomnienia. Często zabieram rozmowy z nimi do domu i wpasowuję do poprzednich informacji, łącząc je jak układankę.
Bez sensu jest streszczanie. Tę powieść trzeba przeżyć. Może rozwinę jeszcze tylko tytułowy cytat, bo chyba zmienia nieco sens w całości:
Istnieję po to, żeby czytać książki, książki dla dzieci. Takie jest moje życie. Siedzę albo leżę i czytam, czytam, czytam.
Jeszcze jeden cytat ma szansę, by zostać w pamięci dłużej: Dzieci są jak motyle.
Prawda, że piękne?

Clare Morrall Zdumiewające błyski barw; przekład Alicja Skarbińska; Wydawnictwo Amber, Warszawa 2004 (wszystkie cytaty pochodzą z tej książki)