Śladami pamięci

Nie potrafię dziś napisać składnego tekstu. A tak chciałam uczcić Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych, który obchodzony będzie jutro i mam nadzieję, że w kolejnych latach też.
Myśli rozbiegane, kłębią się wspomnienia. Czytam:

W czasie wielogodzinnych często nocnych przesłuchań, bił pokrzywdzonych pięściami, kawałkiem kabla, gumową pałką. Przywiązywał pokrzywdzonych do drążka głową w dół, po czym kopał ich po głowie i żebrach. [1]

Dziś tego nie pamiętają. O kim mowa? O oprawcach, którzy likwidowali niepodległościowe podziemie.  W ubeckich katowniach znęcali się nad tymi, których uznano za zdrajców, mordowali strzałem w tył głowy, wywozili w nieznane, by pamięć o nich zginęła. Ktoś powie, że to dawno temu. Otóż jeszcze w 1999 roku prezydent Kwaśniewski odznaczył Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski Stanisława Supruniuka - kata Rzeszowszczyzny. Skandal ujawniono, ale i tak po jego śmierci w jednej z gazet (!) można było przeczytać wzruszające nekrologi rodziny i kolegów z bezpieki, płaczących nad wielkim człowiekiem, dyplomatą, byłym partyzantem... To nie był odosobniony przypadek. W maju 2003 roku Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski otrzymał Eugeniusz Misicki, który po odejściu ze "służby" pracował w Komendzie Wojewódzkiej MO w Rzeszowie, a potem znalazł przystań w organizacji kombatanckiej. I tak dalej...

Czas przedstawić książkę:

Tadeusz M.Płużański Bestie. Mordercy Polaków
Reporterskie śledztwo o ludziach, którzy w czasach komunizmu mordowali polskich patriotów, za co nigdy nie zostali ukarani.

Książka ma służyć wspomnieniom, ale przede wszystkim powinna wprowadzić do naszej pamięci historycznej prawdę o minionym systemie. Autor robi to rzetelnie. Ponad pięćset stron mrówczej reporterskiej pracy, gdzie głos mają ofiary, ale też wymienia z imienia i nazwiska ich katów - oficerów śledczych UB, sędziów, prokuratorów. Niektórzy już nie żyją, ale wielu z nich do dzisiaj ma się wyśmienicie. Nigdy nie zostali ukarani, a nawet jeśli procesy trwają, to bez szans na zakończenie i skazanie. Ofiary muszą się tłumaczyć i udowodnić, że były bite i upokarzane, a kaci kłamią lub zasłaniają się niepamięcią. Chciałoby się wybrać numer z książki telefonicznej, zadzwonić i spytać: "Co u pana słychać?"[2]. Pewnie dobrze. Sute uposażenie, spokojne sumienie (wszak gorliwie wypełniali rozkazy i służyli ojczyźnie), uznanie władz. Znam to z autopsji, bo mam za ścianą takiego utrwalacza, który spaceruje z tępym uśmiechem.

Tej książki nie da się streścić. Zresztą nie ma takiej potrzeby. Zdaję sobie sprawę z tego, że niewiele osób po nią sięgnie z powodu braku zainteresowanych tematem. Chciałam tylko zostawić ślad dla tych, którzy może jednak... Pragnę też wyrazić podziw dla Autora, który jest synem Tego Płużańskiego, i mimo traumatycznych doświadczeń Ojca, które z pewnością miały wpływ na funkcjonowanie rodziny, potrafi pisać spokojnie, rzeczowo o komunistycznym terrorze.

Kiedyś jeszcze wrócę do tego tematu. Szczególnie noszę się z zamiarem opisania katowni kobiet, jaką był Fordon. Tu pojawia się na kilku kartach. Nie ukrywam, że wymieniam miejsca znane z rodzinnych opowiadań, więc jest też łagier w Jaworznie, gdzie przebywali młodociani więźniowie. [3] Znamienne są słowa "witającego" chłopców Morela:

Trzeba im dopierdolić, żeby te skurwysyny, bandyci, wiedzieli, że władza ludowa ma tu panowanie. Zrobimy im tu dwie Berezy naraz. Niech odpokutuje to faszystowskie nasienie za winy swoich ojców. Gdyby nie ich ojcowie, nigdy nie byłoby wojny.

Dalej już tylko kilka zdjęć.

W ubiegłym roku "Rzeczpospolita" wydała osiem zeszytów poświęconych Żołnierzom Wyklętym.

Rzeszowski Oddział IPN przygotował wystawę Śladami zbrodni komunistycznych na Rzeszowszczyźnie. Można oglądać, czytać. Powtórzyło się wiele nazwisk z książki Płużańskiego.
Tłumów nie widać.

W Urzędzie Marszałkowskim w Rzeszowie wmurowana jest tablica poświęcona Łukaszowi Cieplińskiemu - jednemu z Żołnierzy Wyklętych. Został zamordowany strzałem w tył głowy                          w mokotowskim więzieniu w 1951 roku.
Chciałam zakończyć słowami tego Bohatera:

Wierzę dziś, bardziej niż kiedykolwiek, że Idea Chrystusowa zwycięży i Polska niepodległość odzyska.



[1] s.59 - cytat z książki mówi o "pracy" piotrkowskiego UB, ale w identyczny sposób rozpoczęło się śledztwo mojego Taty w Bydgoszczy. Jak kraj długi i szeroki - wystarczyło przejść się koło więzienia, żeby wiedzieć, co tam się dzieje. A niektórzy mówią, że nie wiedzieli.

[2] "Co u pana słychać?" to tytuł książki Krzysztofa Kąkolewskiego. Autor odwiedzał byłych nazistów wiele lat po wojnie i zadawał im to pytanie.

[3] W Fordonie była siostra mojego Taty. On sam odbywał karę w kilku miejscach, a do Jaworzna trafił, służąc w karnym wojsku. W publikacji IPN jest jego zdjęcie, chociaż więźniem tego obozu nie był, gdyż aresztowano go już w momencie uzyskania pełnoletności.